Problems of Forensic Sciences 2013, vol. 93, 438–449 Human figure drawings in tHe diagnosis of cHild sexual offenders. Potential and limitations of metHod in PsycHological forensic evaluation* Monika Zielona-Jenek The Institute of Psychology, Adam Mickiewicz University, Poznań, Poland abstract Human figure drawing is a psychological tool with a long tradition and a wide range of
Test Kocha to metoda analizy rysunku wykorzystywana w psychologii. Choć wielu badaczy uznaje ją za kontrowersyjną, nie brak tych, którzy ją stosują. Pamiętasz test Rorschacha, zwany również testem plam atramentowym? Dzisiaj zaprezentujemy Ci kolejną metodę poznawania własnej osobowości. Test Kocha lub test drzewa i wspomniana wcześniej metoda badawcza mają ze sobą wiele wspólnego - wielu specjalistów stawia ich wartość pod znakiem zapytania, lecz mimo to, ciągle znajdą się psycholodzy, którzy ich używają. Twórcą tej techniki analizy rysunku jest Charles Koch. W latach 40. XX wieku zaproponował on metodę poznawania własnej osobowości za pomocą rysunku. Opierał się na wykorzystaniu symboliki drzew do analizy tożsamości. W końcu drzewa mają mitologiczną i totemiczną wartość w każdej kulturze. Dodatkowo rysując, człowiek zawsze pozostawia na papierze cząstkę swojej osobowości. Problemem jest stworzenie tej metody w oparciu o grafologię, która dzisiaj nosi miano pseudonauki. Ciężko zatem mówić o standaryzowanych i mierzalnych konkretną skalą testach, jeśli analizuje się je wykorzystując intuicję i własne wrażenia. Niemniej jednak test nadal jest stosowany, jednak może bardziej jako ciekawostka niż badanie faktycznie pozwalające namierzyć zaburzenia. Na czym polega test drzewa? Test Kocha polega na narysowaniu owocowego drzewa na czystej kartce papieru. W ten sposób badana osoba może przelać swoje wewnętrzne lęki, zaburzenia i ogólnie stan emocjonalny. Badany otrzymuje kartkę, kredki i gumkę. Jego zadaniem jest narysowanie drzewa z pniem i koroną. Następnie rysunek zostaje poddany analizie - może jej dokonać badana osoba, bowiem nic nie stoi na przeszkodzie, by test drzewa wykonać samodzielnie w domu lub osoba przeprowadzająca badanie. Jak interpretować test drzewa? Umiejscowienie rysunku. Lewa strona ma świadczyć o bujaniu w obłokach i bogatej wyobraźni, z kolei lokalizacja na prawo ma być świadectwem aktywności i energiczności "artysty". Osoby, które narysują drzewo na środku mogą być rozchwiane emocjonalne lub posiadać złożoną osobowość. Pień drzewa. Jeśli jest gruby, może być świadectwem egoizmu lub nadpobudliwości; średnia grubość będzie świadczyć o równowadze w życiu, a wąziutkie wątłe drzewo może zdradzać zaburzenia jak np. manipulacja. Z drugiej strony właśnie taki typ mogą wybrać osoby wrażliwe i delikatne. Proste linie mogą zdradzać zdolności abstrakcji, faliste skłonność do towarzystwa, a liczne zagłębienia lęki. Korona drzewa ma świadczyć o interakcji ze środowiskiem fizycznym i wewnętrznym. Umiejscowienie jej po lewej stronie może wskazywać na trudności emocjonalne, po prawej na otwartość. Symetryczna korona to indywidualizm, poplątana równa się wewnętrznej agresji, a pusta wskazuje na lęki. Gałęzie. Proste skierowane do góry z liśćmi i owocami to mocne poczucie kontroli, cienkie i wiotkie oznaczają labilność emocjonalną, a grube egoizm. Z kolei jeśli są odcięte, mogą wskazywać na traumę. Dodatki w formie dziupli, drabinek czy sęków mogą sygnalizować traumy lub niezaspokojone potrzeby, owoce zaś egoizm. Czytając tę interpretację faktycznie ciężko podporządkować cechy charakteru do rysunku, bowiem w przypadku każdego człowieka trzeba liczyć się z różnymi wpływami kulturowymi i tak np. huśtawka i dziupla w drzewie niekoniecznie świadczą o traumach, a może o pamięci do bajek. W każdym razie traktuj ten test jako ciekawostkę, a nie wyznacznik zaburzeń i typów osobowości. Te można poznać jedynie poprzez pracę ze specjalistą jak psycholog czy psychiatra.
Dlaczego warto zrobić test na osobowość? Darmowe testy psychologiczne to w większości przypadków nieszkodliwa, a czasami pożyteczna zabawa, dająca wiedzę na temat pewnych aspektów własnej osobowości, o których nie zdawaliśmy sobie sprawy. Powodów, dla których można wykonać taki internetowy test psychologiczny jest wiele:
Rysunek ucznia może stanowić ważną o nim informację dla pedagoga i psychologa szkolnego. Zamknięty przed obcymi świat dziecka staje się często zrozumiały właśnie dzięki technice psychorysunku. Choć nie należy ona do najprostszych - wymaga dużej wiedzy oraz doświadczenia - warto się z nią zapoznać, gdyż często jest to jedyna droga dotarcia do naszego podopiecznego. Marta Kolwińska pisze o tym, jak powinny przebiegać zajęcia z psychorysunku, prezentuje symbole i cechy rysowanych postaci, będące próbą możliwych interpretacji, doradza, na co zwrócić uwagę w diagnozie ucznia. W szkołach pracuje wielu pedagogów i psychologów, którzy mogą prowadzić z dziećmi zajęcia z psychorysunku. Dla uczniów są one formą zabawy, dla nauczycieli natomiast nośnikiem ważnych informacji o podopiecznym. Aby przybliżyć ten temat, prześledźmy krótką historię techniki projekcyjnej i niezbędne informacje dotyczące wprowadzenia tej metody do szkół, poznajmy na czym ona polega i jak dokonywać interpretacji rysunków uczniów. Jest to technika dość trudna – od prowadzącego zajęcia wymaga dużej wiedzy z tego zakresu. Test projekcyjny to taki zespół zadań, w którym instrukcja testowa nadaje materiałowi bodźcowemu otwarty znaczeniowo oraz interpretacyjnie charakter. J. Boutonier stwierdził, że rysunek na dany temat jest projekcją całej osobowości i daje możliwość wielostronnej analizy psychologicznej. Jego wartość wynika przede wszystkim z potrzeby ekspresji każdego człowieka. Interpretacja polega na analizie lokalizacji rysunku w przestrzeni kartki i relacji między jego elementami, charakterystyki postaci oraz sposobu rysowania, używania znaków i symboli. W metodzie projekcyjnej osoba badana sięga do własnego wnętrza. Korzysta z osobistego doświadczenia, by nadać wykonanemu zadaniu znaczenie. Rysuje na zadany temat, ale sama decyduje o rozmieszczeniu i cechach rysowanych elementów. Prowadzący udziela bardzo skąpych wskazówek. Za głównych entuzjastów stosowania rysunku jako techniki projekcyjnej uważani są: Buck (1948), Machover (1967), Hammer (1967). Jaka jest więc rola rysunku? Przede wszystkim odzwierciedlenie emocjonalnych postaw jednostki, a w przypadku rysunku rodziny, określenie relacji w niej panujących i miejsca, które zajmuje badany. Rysunek projekcyjny pozwala na wyrażanie problemów adaptacyjnych w rodzinie. Pokazuje, jak osoba badana hierarchizuje własne doświadczenia i pod ich wpływem tworzy obraz najbliższych. Kartka papieru jest ekranem, na którym rysujący wyświetla to, co przeżywa. W rysunku o ściśle określonym temacie, jak ma to miejsce w testach projekcyjnych, mamy do czynienia z procesem przeniesienia stanu uczuciowego na papier. Uzyskane w ten sposób wyniki mogą ujawnić poglądy i wyobrażenia o własnej pozycji w rodzinie. P. Elkisch (1945) zauważyła, że rysunek dziecka ma przede wszystkim charakter projekcyjny. Kontynuujący jej badania A. Madella zaobserwował zmiany, jakie mogą zachodzić w rysowaniu postaci ludzkich pod wpływem pogłębiania się i cofania choroby. de Martino (1954) analizował elementy postaci ludzkiej występujące na rysunku i szukał związku między wyborem narysowanej postaci a zaburzeniami osoby. Szczególnie wartościowe diagnostycznie jest analizowanie rysunków postaci ludzkich. Dzięki takiej procedurze można poznać wiele cech osobowościowych oraz stanów emocjonalnych – stałości lub labilności emocjonalnej, radości i smutku czy zaniżonej i zawyżonej samooceny. C. Wilee i S. Davis dowiedli, iż rozmiary rysowanych postaci wiążą się z cechami osobowości badanego. Ocenili oni, że uczniowie z wyższą samooceną rysują postacie większe niż dzieci z niższą samooceną. Dla praktyki diagnostycznej ogromne znaczenie mają prace badawcze D. Harrisa i K. Machover, którzy opracowali rysunkowe testy osobowości. Harris skonstruował test „Narysuj Człowieka”, zwany także testem rysunkowym Goodenough-Harrisa. Może on być przydatny do badania dzieci niedostosowanych i z wadami słuchu. Poprzez analizę rysowanych postaci można odgadnąć tendencje agresywne. Na podstawie rysunków Harris wyodrębnił trzy stadia rozwojowe u dzieci. W pierwszym, dziecko koncentruje się na samej przyjemności, która wynika ze stawiania znaków i symboli. Drugie, to stadium naśladownictwa. Trzecie zaś to tzw. stadium wyuczone, polegające na próbie przekazania komunikatu pod postacią rysunku. Znając dokładnie powyższe stadia, można analizować rysunki postaci według pewnych prawideł rozwojowych. Ciekawą techniką powstałą równolegle do testów na inteligencję jest technika „Dom, Drzewo, Osoba”. Pozwala ona zebrać informacje dotyczące stopnia integracji osobowości, skuteczności działania jednostki oraz jej dojrzałości. Na podstawie tej techniki można ocenić stopień intelektualnego rozwoju. Punkty przyznawane są poszczególnym częściom ciała, ubraniom, proporcjom i perspektywie. Diagnostycznie ważny jest również test opracowany przez K. Machover. Tutaj testowanie polega na dwukrotnym poleceniu: narysuj osobę. Najpierw prosi się o narysowanie jakiejś postaci ludzkiej, a później drugiej osoby, płci przeciwnej. Postać pierwsza ma walory projekcyjne, druga jest źródłem informacji o wyobrażeniach rysującego o jego otoczeniu. Znaczenie diagnostyczne przypisuje się także rysunkom prezentującym rodzinę. Posługuje się nimi wielu psychologów i pedagogów. I tak na przykład M. Lawton i L. Sechrest skoncentrowali się na analizie rysunku postaci ojca. Zauważyli, że występuje różnica w rysunkowym przedstawieniu ojca przez chłopców wychowanych z nim i bez niego. Corman sugeruje z kolei, że rysunek nieistniejącego w rodzinie niemowlęcia oznacza regresję, agresja natomiast wyrażana jest poprzez postacie zwierząt. Innym przykładem testu rodziny jest test W. Wolffa „Narysuj Rodzinę”, na podstawie którego prowadzący może poznać stosunek do rodziny i role, jakie się przypisuje jej członkom. W diagnozie warto zwrócić uwagę na to, czy badany narysował siebie blisko rodziców – by podkreślić swój status wśród rodzeństwa, czy daleko – co wskazuje na poczucie odrzucenia; czy częściowo albo nawet całkowicie pominął swoje rodzeństwo – usiłując w ten sposób wyeliminować współzawodnictwo. Istotne jest, czy przedstawiając członków rodziny zachował proporcje, czy też je zniekształcił. Czy uwzględnił swój portret, czy go pominął. Rozmieszczenie przestrzenne, wielkość rysowanych postaci, kolejność ich rysowania, osoby opuszczone lub dodane, różne szczegóły zwiększające lub ujmujące wartości poszczególnych postaci pozwalają na wgląd w konstelacje rodziny. Tematy rysunków związane z baśniami wprowadzają w nastrój, który pozwala sięgnąć do głębszych pokładów osobowości oraz pobudzić emocje. Wszystkie wymienione przykłady testów opierają się na założeniu, że podstawowe przeżycia człowieka związane są z atmosferą emocjonalną rodziny oraz znajdują swoje odzwierciedlenie w rysunkach. Jak powinny przebiegać zajęcia z psychorysunku Dajemy badanemu papier i ołówek z prostym poleceniem zilustrowania danego tematu. Powstrzymujemy się od komentarza, dopóki badany nie ukończy swojej pracy, tak by można było zaobserwować powtarzające się zmiany, wzorce, symbole itp. Ta pozornie łatwa instrukcja może się spotkać z pytaniami w rodzaju: w jaki sposób mam to narysować? Jeśli badany protestuje z powodu braku umiejętności rysowania, na ogół wystarczy zrobić uwagę typu: rysuj tak jak potrafisz. Psychorysunek to nie konkurs plastyczny. Po przedstawieniu przez badanego tematu, dokonujemy analizy wytworu. Punkty przyznaje się kolejnym elementom znajdującym się na rysunku. Na podstawie analizy tych elementów można dokonać interpre... Ten artykuł dostępny jest tylko dla Prenumeratorów. Sprawdź, co zyskasz, kupując prenumeratę. Zobacz więcej
Mamy dla Was kolejny test psychologiczny. W tym przypadku poniższy quiz osobowości ujawni Twoje najbardziej pozytywne cechy osobowości.Uważnie obserwuj poniższy rysunek. Zwróć uwagę na to, co zauważysz jako pierwsze, ponieważ ujawni to, co najlepsze w tobie.
Ten test nie kształtuje Twojej osobowości, a tylko próbuje ją odgadnąć na podstawie Twoich się do poniższych stwierdzeń, dokonując w każdym przypadku wyboru tego (tylko jednego) opisu, który najbardziej Ciebie charakteryzuje. Musisz odpowiedzieć na wszystkie pytania. Po zakończeniu testu przeczytaj interpretację Twojego Twój wynik to 0 – 40 punktów:Masz niestety sporo kompleksów. Im mniej punktów, tym jest ich więcej i w większym stopniu utrudniają Ci życie. Co istotne – w dużym stopniu sam(a) ponosisz winę za ten stan rzeczy. Myślisz o sobie w kategoriach negatywnych. Koncentrujesz się na słabościach, niedociągnięciach i wadach. Stale walczysz ze sobą i nie jest Ci z tym dobrze. To prowadzi tylko od umocnienia kompleksów, komplikuje dodatkowo Twoje stosunki z ludźmi. Każdy ma czasem kłopoty ze sobą, ale to jeszcze nie koniec świata. Spróbuj dla odmiany pomyśleć o sobie w kategoriach pozytywnych. Koncentruj się na tym, co w Tobie silne, ciepłe, miłe i radosne. Jest szansa, że wkrótce dostrzeżesz zmianę w swoim podejściu do siebie i świata i staniesz się osoba bardziej zadowoloną z życia. Odrzuć żal, gorycz, pretensje i uśmiechnij się!Jeśli Twój wynik to 41 – 80 punktów:Masz wszelkie szanse na to, żeby dobrze sobie radzić ze swoimi kompleksami w sposób przystosowawczy. Starasz się patrzeć na siebie bez egzaltacji, na ogół kompleksy nie przeszkadzają Ci żyć – im więcej masz punktów, tym mniej Ci przeszkadzają. Niebezpieczne jest tylko to, że czasem boisz się myśleć o sobie, wycofujesz się, robisz uniki, za wszelką cenę nie dopuszczasz do konfliktów. W ten sposób nie możesz ich rozwiązać, kiedy się pojawiają, a pojawiać się muszą, to nieuniknione. Uważaj – chowanie głowy w piasek nie jest strategią przyszłościową i rzadko przynosi coś dobrego poza chwilowym obniżeniem napięcia. Zresztą od siebie nie można uciec. Pamiętaj – jesteś człowiekiem mocnym i dasz sobie radę. Trochę odwagi!Jeśli Twój wynik to 81 – 130 punktów:Jesteś osobą niepozbawioną kompleksów, jak każdy normalny człowiek, ale radzisz sobie doskonale – tym lepiej, im więcej masz punktów. Oceniasz postępowanie własne i innych ludzi w sposób wyważony i obiektywny. Pogoda ducha i spokój pomagają Ci zwalczać przeciwności losu. Nie poddajesz się, uznając, że nie ma sytuacji bez wyjścia. Trzymasz swój los we własnych rękach ze świadomością, że tylko od Ciebie, jak potoczy się Twoje życie. Nie zdajesz się na łut szczęścia i przypadek. Może dlatego los Ci sprzyja. A przy tym stanowisz urocze, przemiłe towarzystwo. Jeśli ktoś twierdzi inaczej, nie słuchaj go, na pewno sam ma masę kompleksów i skrzywioną perspektywę. Tak trzymaj!Jeśli Twój wynik to 131 – 180 punktów:Sądzisz, że w ogóle nie masz kompleksów, nie oszukuj się to niemożliwe. Lepiej wiedzieć o sobie więcej i „brać byka za rogi”, kiedy sytuacja tego wymaga, niż powtarzać sobie z uporem: „wcale nie mam kłopotów, nie boję się, wszystko jest OK”. Wymyślony przez Ciebie obraz świata i własnej osoby może stać się czynnikiem obniżającym Twoje możliwości przystosowawcze. Posłuchaj czasem zdania innych ludzi na Twój temat, pozwól im na szczerość. Może dowiesz się o sobie czegoś, co pozwoli bardziej realistycznie spojrzeć na własną osobę. Samooszukiwanie się jest szkodliwe, ponieważ ostatecznie prowadzi do wzrostu napięcia i stałego uczucia niepokoju. Możesz zacząć cierpieć na różne dolegliwości i bóle, chociaż lekarze stwierdzą, że z medycznego punktu widzenia jesteś osobą zdrową. Spróbuj polubić siebie takim(ą) jakim(ą) jesteś, zaakceptuj siebie. Nie warto bać się własnych słabości. Kompleksy są po to, żeby je zwalczać lub polubić. Stać Cię na jedno i drugie.
Test pary, co oznacza mój rysunek? Test ten, zwany także testem pary, pozwala odkryć, jaki jest związek z prawdziwą parą lub pragnienie znalezienia miłości. Z kolei może określić, jaki mamy obraz siebie i innych, jakie są role każdego z nas i czego oczekujemy od relacji.
Tą technikę diagnostyczną stosuje się aby zebrać dane dotyczące stopnia integracji osobowości, dojrzałości i skuteczności działania człowieka. Autor zdjęcia/źródło: autor: Dariusz Poniewozik - psychoterapeuta i ekspert - ZADAJ MU PYTANIE źródło: Gerald D. Oster, Patricia Gould pt. "Rysunek w psychoterapii" (wyd. GWP) Te trzy elementy (dom – drzewo – osoba) wywołuja wiele skojarzeń i są akceptowane przez ludzi w każdym wieku. Podczas badania prosimy aby badany narysował w kolejności dom, drzewo i osobę, nie przekazuje się ządnych dodatkowych komentarzy. DOMDom kojarzy się z kwestiami dotyczącymi rodziny i doświadczanej interpersonalnej dynamiki. Wreszcie dom jest reprezentacją miejsca w którym człowiek poszukuje miłości i bezpieczeństwa dla tego tez często w rysunkach osób poszukujących ciepła i uczucia pojawia się komin i wydobywający się z niego dym. Badany po otrzymaniu polecenia narysuj dom, niemal zawsze rysuje budynek z zewnątrz. Aby otrzymać pełny obraz domu, łącznie z jego wnętrzem jest konieczne bezpośrednie polecenie. Na obraz domu wpływają różnice rozwojowe. Dziecko rysując dom, wyraża postawy wobec rodziców i rodzeństwa, natomiast osoba dorosła koncentruje się na rodzinnych relacjach ze współmałżonkiem. Ponadto dzieci poniżej ósmego roku życia zwykle rysuja komin prostopadle do nachylonej płaszczyzny dachu: pionowy komin dowodzi, że dziecko przekroczyło ważny próg w rozwoju poznawczym. Interpretacja powyższego testu powstać może tylko przy uwzględnieniu wszystkich szczegółów każdego z trzech rysunków ( domu, drzewa i osoby ). Oto kilka ważnych elementów w rysunku przedstawiającym dom:1. Szczegółya. Podstawowe – Co najmniej jedne drzwi, jedno okno, jedna ściana, dach, kominb. Dodatkowe ( np. krzaki, kwiaty, ścieżka ) – potrzeba dokładniejszego uporządkowania środowiska, która czasami jest związana z brakiem poczucia bezpieczeństwa lub pragnieniem sprawowania kontroli w kontaktach interpersonalnych2. Komin – symbol ciepłych, intymnych związków; czasami związany z symbolika fallicznąa. Brak komina – Brak ciepła w sferze psychicznej lub konflikty z ważną osobą lub konflikty z ważną osobą płci męskiejb. Przesadnie duży – Nadmierne zaabsorbowanie sferą seksualną czy też możliwe tendencje ekshibicjonistycznec. Dużo dymu – Wewnętrzne napięcie3. Drzwi a. Ponad podstawa domu, bez schodów – niedostępność w kontaktach interpersonalnychb. Brak drzwi – skrajne trudności w kontaktach z innymi ludźmic. Otwarte – silna potrzeba doświadczania ciepła od świata zewnętrznegod. Bardzo duze – nadmierna zależność od innyche. Z zamkiem lub zawiasami – potrzeba ochrony emocjonalnej4. Płot w Okół domu – potrzeba ochrony emocjonalnej5. Rynny – podejrzliwość6. Rysunek przylegający do dolnej krawędzi kartki – brak podstawowego poczucia bezpieczeństwa7. Dom przedstawiony w perspektywie, widok z dołu – odrzucenie domu lub poczucie, że osiągnięcie pożądanej sytuacji domowej jest niemożliwe8. Dom przedstawiony w perspektywie, widok z góry – odrzucenie sytuacji domowej9. Dacha. Płaski – Brak wyobraźni lub zahamowania emocjonalneb. Przesadnie Duzy –Poszukiwanie satysfakcji w fantazjach 10. Okiennicea. Zamknięte – skrajna defensywność i wycofanieb. Otwarte – Zdolność do przystosowania w kontaktach interpersonalnych11. Ścieżkaa. Bardzo długa –Ograniczona dostępnośćb. Wąska w pobliżu domu, szeroka na drugim końcu – Osoba powierzchownie przyjazna12. Ściany ( ich solidność ) – Bezpośrednio związana z siła ego13. Oknoa. Brak okien – wrogość, wycofanieb. Tylko na parterze, na piętrze brak – rozziew między rzeczywistością a fantazjąc. Z firankami – rezerwa, kontrolowanie siebied. Bez zasłon – Zachowanie otwarte, bezpośrednieDRZEWONarysowane drzewo dostarcza nam istotnych informacji na temat „treści życiowych”, odsłania konkretne sytuacje z przeszłości i sugeruje cechy osobowości badanego. Rysunek drzewa odzwierciedla nieświadome uczucia w stosunku do własnego „ja”. Na drzewo jest łatwiej niż na dom projektować negatywne uczucia do samego siebie; jednocześnie budzi ono mniej bezpośrednich skojarzeń niż ludzka postać. Poniżej wymienię jedynie część możliwych interpretacji na temat rysunku Wyjątkowo duże drzewo – skłonność do agresji2. Małe drzewko – poczucie niższości i braku znaczenia3. Cienka kreska – poczucie nieprzystosowania, niezdecydowanie4. Drzewo składające się tylko z dwóch linii oznaczających pień i z kółka wyobrażającego koronę – impulsywność zmienność5. Przesadne podkreślenie pnia – niedojrzałość emocjonalna6. Przesadne podkreślenie korony – zahamowanie emocjonalne, myślenie analityczne7. Przesadne podkreślenie korzeni – płytkie reakcje emocjonalne, ograniczona zdolność do rozumowania8. Szrama, dziupla, złamana gałąź – związek urazem tzn. wypadkiem, chorobą, gwałtem ( czas wydarzenia odpowiada położeniu znaku )9. Brak linii przedstawiającej ziemię –podatność na stres10. Zaznaczona linia ziemi, brak korzeni – tłumione emocje11. Zaczernione płaszczyzny, bardzo ciemne lub mocno zaznaczone – defensywna wrogość lub zachowanie agresywne12. Cienka, przerywana kreska – wyraźny niepokój13. Dziupla – symbolika seksualnaa. Mała lub w kształcie rombu – skojarzenia z pochwąb. Mała i okrągła – przeżycia napastowania seksualnego lub wczesne doświadczenia seksualnec. Mocno zaznaczony kontur – świadczy o większym wpływie urazud. Koncentryczne kręgi wewnątrz – zepchnięcie doświadczenia w przeszłość i „zaleczenie”e. Zaczerniona – wstyd związany z doświadczeniemf. Duża – zaabsorbowanie kwestią prokreacjig. Z małym zwierzątkiem w środku – ambiwalencja dotycząca ojcostwa lub macierzyństwa OSOBATak jak wcześniej pisałem, rysowanie osoby sprzyja uświadomieniu sobie uczuć dotyczących obrazu własnego siebie ( obrazu własnego ciała oraz obrazu własnego „ja” ) pod względem zarówno fizycznym jak i psychologicznym. Do powyższych wyjaśnień dotyczących opisu i analizy rysków związanych z narysowaniem osoby dołączę poniżej kilka wskaźników emocjonalnych pomocnych w analizowaniu człowieka w technice dom – drzewo – osoba:1. Ręce – służą do zmiany lub kontrolowania środowiskaa. Założone na piersiach – wrogość lub podejrzliwośćb. Trzymane za plecami – pragnienie kontrolowania złości, niechęć do kontaktów interpersonalnychc. Brak – Nieprzystosowanie, bezradność2. Stopya. Duże – Dążenie do bezpieczeństwa lub męskościb. Małe Zależność, stłumione odczuwaniac. Brak – Brak niezależności3. Palcea. Długie spiczaste – agresywność, wrogośćb. Zaznaczone pętelkami lub pojedynczą kreską – pragnienie stłumienia agresywnych impulsów4. Głowa a. Duża – zaabsorbowanie światem wyobraźni, koncentracja na aktywności umysłowejb. Mała – Osobowość obsesyjno – kompulsywna, poczucie niższości intelektualnejc. Odwrócona tyłem – Tendencje paranoidalne lub schizoidalne5. Nogia. Brak –Stłumienie, prawdopodobny lęk przed kastracjąb. Różnice w wielkości – sprzeczne uczucia dotyczące niezależnościc. Długie – dążenie do autonomiid. Krótkie – upośledzenie życia emocjonalnego6. Ustaa. Przesadnie podkreślone – niedojrzałość, agresywność oralnab. Bardzo duże – erotyzm oralny7. Ramionaa. Nierówne – niestabilność emocjonalnab. Szerokie – Zaabsorbowanie odczuwaną potrzebą siłyc. Kwadratowe – Nadmierna defensywność, wrogość w stosunku do innych ludzi czytaj część wcześniejszą czytaj dalej Co o Twoim dziecku mówi jego rysunek? Test rysunkowy Goodenough – Harrisa Narysuj osobę lub osobę w deszczu Narysuj rodzinę lub na dowolny temat Co mówi kolorystyka dziecięcych prac?
Wyrasta z doświadczeń pracy socjalnej, interakcja z terapeutą. Nie stosuje się hipotez w diagnozie, nie bada się człowieka w ramach hipotez. Przekracza się ramy naszego dotychczasowego doświadczania, poglądu, bo zawężają one poznawanie człowieka. Metody eksploracyjne.
Ten test obrazkowy zbada wiek twojego umysłu. Testy obrazkowe to prosta metoda, aby dowiedzieć się czegoś więcej o sobie. Potrafią ukazać, w jaki sposób rozumujemy i na co zwracamy uwagę w pierwszej kolejności. Poniższy rysunek ma za zadanie dać nam wskazówki na temat tzw. wieku psychologicznego. Z wiekiem nasze postrzeganie
. w67sjt754r.pages.dev/209w67sjt754r.pages.dev/147w67sjt754r.pages.dev/349w67sjt754r.pages.dev/297w67sjt754r.pages.dev/343w67sjt754r.pages.dev/341w67sjt754r.pages.dev/270w67sjt754r.pages.dev/183w67sjt754r.pages.dev/214
test psychologiczny rysunek człowieka
